Filosofie en Maatschappij

Van trending topic naar profielwerkstuk!

Elke dag komt er van alle kanten nieuws op je af. Door de social media kan nieuws elk moment worden bericht en iedereen kan zijn menig geven. Hypes en trending topics zijn doorlopend op je news feed te zien. Welke rol kan filosofie spelen in publieke debatten over maatschappelijke vraagstukken? Welke vormen bestaan daarvoor? Hoe kun jij als filosoof een actieve bijdrage leveren? In dit stuk geven we een aantal voorbeelden van hoe actualiteiten aanleiding kunnen geven voor een filosofische bijdrage. Ontdek hoe de eerstvolgende trending topic zo maar je profielwerkstukonderwerp kan zijn!

Teeven en Opstelten

In de politiek zijn veel situaties en gebeurtenissen te vinden die interessante filosofische vragen oproepen. Een voorbeeld is de veelvuldige berichtgeving rondom oud-minister van Veiligheid en Justitie, Ivo Opstelten, en oud-staatsecretaris Fred Teeven. Beide politici zijn afgetreden nadat bekend werd dat ze een deal hadden gesloten met drugsdealer Cees H. waarbij de geldsom die werd betaald aan de crimineel velen malen groter was dan de kamer destijds was verteld. Opstelten zou de kamer hebben voorgelogen. Er wordt op politici neergekeken wanneer ze liegen of de waarheid achterhouden. Tegelijkertijd is politiek ook een machtsspel waarin overtuigingskracht en welbespraaktheid soms meer effect hebben dan inhoud en waarheid. Maar als we Francis Underwood moeten geloven is “the road to power paved with hypocrisy, and casualties.” Is liegen en bedriegen niet onderdeel van het politieke spel? Dit soort politieke nieuwtjes kunnen een heel mooi begin zijn voor een filosofisch onderzoek. Je zou een recente gebeurtenis die jou opvalt kunnen gebruiken als aanleiding van een pws. Vervolgens kun je op jouw gekozen casus allerlei politiek elementen uitlichten en filosofisch benaderen. Neem een kijkje bij ons onderwerp politieke en sociale filosofie voor meer informatie!

Een andere benadering is een ethische analyse loslaten op de politieke gebeurtenis. Je zou bijvoorbeeld kunnen onderzoeken wat je vanuit de filosofie kan zeggen over liegen. Binnen de filosofie kom je verschillende ethische visies tegen op liegen. Nietzsche is bijvoorbeeld van mening dat liegen een ‘conditie van het leven’ is. Kant stelt daarentegen dat liegen de menselijke waardigheid teniet doet. Is het nooit acceptabel voor het kabinet om te liegen tegen de Tweede Kamer of het publiek? Dit zijn hele interessante vragen die worden opgeroepen door de actualiteiten. Door je pws vanuit een actueel onderwerp te beginnen kan jouw onderzoek ook echt wat toevoegen aan het maatschappelijke debat over deze kwesties! Lijkt dit je een leuke benadering voor je pws, kijk dan ook eens bij ons onderwerp normen en waarden.

Ontwikkelingshulp en corruptie

Buitenlandse donoren bevriezen miljoenen voor Tanzania.'

EU bevriest ontwikkelingshulp Uganda.'

Dit zijn een paar willekeurige nieuwskoppen uit de media. Ontwikkelingshulp ligt onder vuur. Jaarlijks doneren Westerse landen miljoenen als hulp aan ontwikkelingslanden. Maar het geld verdwijnt. In het nieuws lezen we bijvoorbeeld dat

'Het geld werd verduisterd op het kantoor van de Oegandese premier. Er werd in vier dagen 168 000 euro aan benzine getankt en miljoenen dollars werden gebruikt om luxe voertuigen te kopen voor hoge ambtenaren. Ook werden miljoenen euro's op privérekeningen gestort'.

Dit roept de vraag op of we wel geld moeten geven aan overheden die corrupt zijn. Hebben we als rijke Westerlingen een morele verantwoordelijkheid om financiële steun te bieden aan ontwikkelingslanden? Of is het geven van geld een grote vergissing en juist deel van het probleem?

Econoom Dambisa Moyo is auteur van het boek De ad Aid: Why Aid Is Not Working and How There is Another Way for Africa . In dit boek beargumenteert ze dat ontwikkelingshulp er juist voor zorgt dat Africa arm en corrupt blijft.

In dit interview legt ze uit waarom dit is:

Hoe kan je vanuit de filosofie dit vraagstuk benaderen? Hebben we bijvoorbeeld een ‘Kantiaanse plicht’ om geld te doneren? Of moeten we, aangezien het geld in de praktijk toch niet veel mensen bereikt, dan vanuit utilitaristische overwegingen besluiten dat ontwikkelingshulp niet de beste besteding is van het geld? Lees meer over deze ethische stromingen bij ons onderwerp normen en waarden.

Leuke links

Geïnteresseerd in filosofie en maatschappij? Kijk dan bij de nieuwe master Filosofie en Maatschappij aan de Rijksuniversiteit Groningen. Volg eens een open dag, of doe een webklas om te kijken of de studie Wijsbegeerte iets voor je is.

Neem ook een kijkje bij het Kenniscentrum Filosofie. Op de site kun je voorbeelden vinden van verschillende thema’s op het gebied van Democratie, Ethiek of Wetenschap & Techniek.