Towards a cross-protective influenza vaccine

Promotie: mw. N. van Braeckel Budimir, 14.30 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Towards a cross-protective influenza vaccine

Promotor(s): prof.dr. J.C. Wilschut, prof.dr. A.L.W. Huckriede

Faculteit: Medische Wetenschappen

Oud vaccin lijkt effectief tegen griep

Omdat griep met name voor jonge kinderen en ouderen gevaarlijk kan zijn, is het belangrijk dat er goede vaccins zijn. De effectiviteit van de huidige griepvaccins laat te wensen over. Het promotieonderzoek van Natalija Budimir laat zien dat een ‘oud’, in onbruik geraakt vaccin mogelijk geherintroduceerd kan worden. Het lijkt bredere bescherming te bieden dan doorgaans gebruikte vaccins, waardoor vaccinatie niet jaarlijks herhaald hoeft te worden.

Budimir concentreerde zich in haar onderzoek op de ontwikkeling van vaccins die kruisbeschermende cytotoxische T-lymfocyten (CTLs) induceren. Anders dan antistoffen zijn CTLs gericht op antigenen die geconserveerd zijn tussen verschillende varianten en subtypen van het influenzavirus.

Het onderzoek laat zien dat een vaccin gebaseerd op geïnactiveerde, maar overigens intacte, virusdeeltjes (Whole Inactivated Virus – WIV) in een diermodel heterosubtypische kruisbescherming kan induceren. Deze kruisbescherming bleek vooral gebaseerd te zijn op de inductie van CTL’s. Het vermogen van WIV om CTL’s te induceren bleek sterk afhankelijk te zijn van de wijze waarop het virus wordt geïnactiveerd. Sommige inactiveringsmethoden verstoren de membraanfusie-activiteit van WIV, terwijl deze fusie-activiteit juist belangrijk is voor een efficiënte inductie van CTL-activiteit. Heterosubtypische kruisbescherming, geïnduceerd door vaccinatie met WIV, bleek ook afhankelijk te zijn van activatie van Toll-like receptor 7 (TLR7) in dendritische cellen. Tenslotte heeft het onderzoek laten zien dat intramusculaire toediening van WIV (prik) effectiever is voor de inductie van CTL’s en kruisbescherming dan mucosale toediening via een neusspray.

Natalija Budimir (Servië, 1982) studeerde Moleculaire Biologie te Belgrado. Ze verrichtte haar onderzoek aan de afdeling Medische Microbiologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Budimir werkt inmiddels als onderzoeker bij Mucosis BV.