Type VII collagen in the intraocular environment

Type VII collageen in de intraoculaire omgeving

In zijn proefschrift probeert Wullink de eigenschappen van collageen type VII (Col VII), zoals het in het intraoculaire milieu (dus binnen in het oog) voorkomt, verder in kaart te brengen. Hij doet dit met behulp van diverse laboratoriumtechnieken, waarvan de meeste gebruikmaken van antilichamen. Zijn antilichamen binden specifiek aan dit type collageen (niet aan de andere 29 typen), en kunnen daarna gekleurd worden, waardoor het -nu specifiek gekleurde- collageen te herkennen is. Col VII kon zo worden gelokaliseerd in dunne plakjes van oogweefsels (immunohistochemie en immunofluorescentie), en geïsoleerd worden uit extracten van die weefsels (immunoblotting). Om op celniveau dergelijke aankleuringen te kunnen waarnemen werd ook nog electronenmicroscopie gebruikt, waarmee tot 33.000 keer vergroot werd. Elk van deze analysemethoden heeft zijn eigen voor- en nadelen, waardoor een combinatie van enkelen tot méér zekerheid van de individuele bevindingen leidt.

Col VII is een ankereiwit, dat normaliter helpt om de lagen van de huid aan elkaar te houden. Deze verankering komt tot stand door zijdelingse verbindingen van Col VII moleculen aan elkaar, waardoor een dikke vezel gevormd wordt. Beide uiteinden van zo’n vezel hechten zich aan de basaalmembraan (de afbakening tussen de bovenste en onderste huidlaag) waardoor een lus ontstaat. Door deze lussen lopen vervolgens vezels van de onderste huidlaag, waardoor een soort klittenbandhechting ontstaat. Omdat recent onderzoek liet zien dat dit collageen ook in het netvlies voorkwam, wilde Wullink onderzoeken of het ankereiwit ook op andere plaatsen in het oog voorkwam, en of de functie dan ook hetzelfde is als in de huid: verankeren van weefsellagen aan elkaar.

Het ankereiwit ‘collageen type VII’ kon worden aangetoond op de overgang van netvlies naar glasvocht, het accommodatiesysteem (waarmee we onze ogen scherpstellen op verschillende afstanden) en in verscheidene bloedvaten. Hoewel het onduidelijk blijft of het collageen in deze structuren ook een hechtende functie uitoefent, blijkt uit recente literatuur dat Col VII mogelijk ook kan fungeren als een biologisch signaalmolecuul bij bloedvatnieuwvorming, toename van kanker, of een bijkomende factor is in veroudering. Verder onderzoek is nodig om de exacte rol van Col VII in het intraoculaire milieu te ontrafelen.

CV Bart Wullink

Bart Wullink (1980) studeerde Geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Daarna was hij oogarts in opleiding in het Universitair Medisch Centrum Groningen. Zijn promotieonderzoek werd daar ook uitgevoerd, welke werd afgerond tijdens zijn opleiding. De titel van zijn proefschrift luidt: “Type VII collagen in the intraocular environment”.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/e9dcc33c-a02b-4138-a710-82e5eb56e657