Knowing what counts
| Promotie: | Dhr. S. (Stefan) Baack |
| Wanneer: | 19 april 2018 |
| Aanvang: | 16:15 |
| Promotors: | prof. dr. M.J. (Marcel) Broersma, prof. dr. T.A.C. Witschge |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Letteren |
De invloed van data-activisten en datajournalisten
Van automatische nieuwsaanbevelingen tot smart cities: ons leven wordt steeds sterker beïnvloed door het combineren van data. Stephan Baack onderzocht de invloed hiervan op democratische visies en praktijken, door te kijken naar de handelswijzen, het zelfbegrip en de visies van datajournalisten en data-activisten. Hij concludeert dat de werkvelden van datajournalisten en data-activisten elkaar aanvullen. Beide gebruiken data om het hun publiek gemakkelijker te maken zelf te handelen (bijvoorbeeld door onderzoeksinstrumenten aan hen beschikbaar te stellen) en om als poortwachters relevante kwesties aan het licht te brengen (journalistieke verslaglegging). Ze bouwen voort op bestaande tradities van journalistiek en activisme, maar hanteren en combineren de bij die tradities behorende werkwijzen en waarden op nieuwe manieren.
Als pioniers op het gebied van de toepassing van data in journalistiek en de maatschappij fungeren datajournalisten en data-activisten als voorbeeld voor anderen. Bovendien zijn beide groepen nauw verbonden: ze zijn beide afhankelijk van data en streven ernaar het publiek te dienen op een manier die burgers meer macht geeft. Baack onderzocht deze verhouding en bestudeerde hoe hun werk het verband tussen journalistiek en de maatschappij beïnvloedt.
Baack verrichtte drie casestudies. De eerste toont aan hoe data-activisten werken vanuit een open source-cultuur en hoe vrij beschikbare overheidsdata naar hun idee de transparantie verhogen en overheden meer participerend en representatiever maken. De tweede onderzoekt hoe data-activisten proberen om het voor het publiek gemakkelijker te maken om autoriteiten te bereiken en te betrekken door het gebruik van data. De derde studie toont hoe de praktijken van datajournalisten en data-activisten uiteenlopen van enerzijds het doel om als poortwachters het publieke debat te sturen tot anderzijds het voor burgers mogelijk maken om actie te ondernemen. Binnen deze drie casestudies toont Baack doorlopend aan dat de groeiende afhankelijkheid van data in journalistiek en maatschappij invloed heeft op hoe − en door wie − oudere democratische visies en opvattingen van journalistiek worden toegepast.