Celiac disease: from genetic variation to molecular culprits

Coeliakie: van genetische variatie tot moleculaire boosdoeners

Coeliakie (CeD) is een auto-immuunziekte die veroorzaakt wordt door gluten (eiwitten die in graan en graanproducten voorkomen). Het proefschrift van Maria Zorro Manrique heeft als doel meer inzicht te krijgen in de functie van enkele genen die mogelijk een rol spelen in CeD en in de biologische mechanismen waar deze genen bij betrokken zijn.

In haar proefschrift geeft ze eerst een overzicht van de voornaamste celtypes, ontstekingsmoleculen en genetische- en omgevingsfactoren die waarschijnlijk bijdragen aan CeD. Daarnaast heeft ze de rol van het LPP eiwit bestudeerd: een eiwit in darmwandcellen waarover weinig bekend is. Ze heeft gevonden dat dit eiwit kan bijdragen aan CeD door zowel functies van het afweersysteem als van de darmwand te beïnvloeden.

Ze heeft tevens onderzocht hoe ontstekingsmoleculen die verhoogd zijn in weefsels die door CeD zijn aangedaan, de activatie van specifieke afweercellen die betrokken zijn bij CeD (zogenaamde intra-epitheliale lymfocyten (IELs) veranderen. Er is recent een nieuwe klasse van moleculen ontdekt die een rol spelen bij belangrijke cellulaire processen, de zogenaamde long non-coding RNAs (lncRNAs). Zorro Manrique heeft een lncRNA opgespoord die een rol speelt in de activatie van IELs.

Tenslotte bespreekt Zorro Manrique enkele tekortkomingen in het vaststellen van kandidaat-genen en biologische mechanismen die geassocieerd zijn met CeD. Ook bespreekt ze hoe nieuwe technologieën kunnen worden gebruikt om deze tekortkomingen te overwinnen.

CV Maria Zorro Manrique

Maria Zorro Manrique (1979) volgde de bachelor Bacteriologie aan La Universidad Industrial de Santander in Colombia en vervolgde haar studie met een master in Biomedische Wetenschappen, met de nadruk op immunologie, aan La Universidad de Antioquia in Colombia. Tijdens en na haar studie was zij werkzaam als onderzoeksassistent en docent in verschillende onderzoeksgroepen en klinische instellingen in Colombia, zoals bij het Onderzoekscentrum voor Tropische Ziekten, op de afdelingen Immunomodulatie en Medische Genetica. Haar promotieonderzoek deed ze in Groningen in de groep van professor Wijmenga, afdeling Genetica aan het Universitair Medisch Centrum Groningen. De titel van haar proefschrift luidt Celiac disease: “from genetic variation to molecular culprits”.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/4667b171-c195-4889-91ed-9786ed844d1f