Family involvement in treatment decision making for older patients with cancer
Betrokkenheid van familie bij de besluitvorming over de behandeling van oudere kankerpatiënten
Dit proefschrift van Bea Dijkman richt zich op de rol van familieleden in de besluitvorming rond de behandeling van oudere oncologische patiënten. Het bevat studies rond de vraag hoe zorgprofessionals, patiënten en familieleden samen vormgeven aan gezamenlijke besluitvorming, en welke invloed familierelaties en -dynamieken daarbij hebben.
Een literatuurstudie bracht vijf categorieën in kaart die familiebetrokkenheid beïnvloeden: kenmerken van de patiënt, kenmerken van familieleden, eigenschappen van het familiesysteem, de rol van de arts en culturele factoren. Deze elementen bepalen de mate van familiebetrokkenheid en hoe patiënten en naasten het besluitvormingsproces ervaren.
Interviews met chirurgen, verpleegkundigen en familieleden benadrukten de proactieve rol van volwassen kinderen en de invloed van gedeelde familiewaarden. Familieleden vervulden diverse ondersteunende rollen, zoals praktische en emotionele steun en, indien nodig, pleitbezorging. Tegelijkertijd ervaren zij dilemma’s, bijvoorbeeld bij het afwegen van hun eigen mening tegen de voorkeuren van de patiënt, het vertrouwen in zorgprofessionals en de balans tussen zorgtaken en persoonlijke behoeften.
Observaties lieten zien dat patiënten meestal actiever deelnamen aan gezamenlijke besluitvorming dan hun familieleden, maar dat de houding van artsen hierin sterk bepalend is. Over het algemeen betrekken zorgprofessionals familieleden niet expliciet, al reageren zij doorgaans wel respectvol op hun vragen. Bij patiënten van 80 jaar en ouder zijn familieleden vaker actief betrokken, bijvoorbeeld door vragen te stellen of extra informatie te geven.
Concluderend blijkt dat familiebetrokkenheid zowel ondersteunend als uitdagend kan zijn. De bevindingen onderstrepen het belang van werkwijzen die de betrokkenheid van familieleden versterken en rekening houden met hun rollen, dilemma’s en de dynamieken binnen het familiesysteem.