Oratie prof. dr. L. (Lidewijde) de Jong: Over grenzen. De archeologie van de Oost-Mediterrane en West-Aziatische wereld

Over grenzen. De archeologie van de Oost-Mediterrane en West-Aziatische wereld

Onderzoek naar het verre verleden stelt hedendaagse grenzen ter sprake. Archeologisch veldwerk in Libanon, Syrië en Turkije, over de periode van 1000 v. Chr. tot 1000 n. Chr.,  biedt de mogelijkheid om grenzen die wij nu – anno 2025- trekken kritisch te bekijken. Zo worden in de wetenschap kunstmatige scheidslijnen aangebracht die weinig betekenis hadden voor de mensen die toen leefden. Een goed voorbeeld is de scherpe, politieke, religieuze en chronologische grens tussen de Laat Antieke en Vroeg Islamitische periode. Archeologische surveys in Syrië tonen juist een grote mate van continuïteit in het dorps- en stadsleven in deze periode.

Ook de grens tussen tekst en beeld werd anders ervaren dan wij gewend zijn. In en rond de oude steden van Turkije zijn talloze inscripties te vinden waarin goden, notabelen en de doden werden vereerd. Aangezien de meeste mensen toen niet konden lezen, was vooral het visuele aspect van de tekst, evenals de standbeelden en grafstenen die ze versierden, van belang.

Een kijk op het grafritueel in de Romeinse periode in Libanon onthult een derde, meer existentiële grens: die tussen leven en dood. De materiële resten van de tombes maken duidelijk dat de doden niet alleen aanwezig bleven in de begraafplaatsen van de regio, maar ook vroegen om interactie met de levenden.

De archeologische vondsten in de Oost-Mediterrane en West-Aziatische wereld zijn overvloedig, maar tegelijkertijd kwetsbaar en vaak ontoegankelijk. Materiaal ligt opgeslagen in museumdepots of is slachtoffer geworden van oorlogsgeweld. Het is van groot belang deze bronnen, en de grenzen die zij overstijgen, te ontsluiten en toegankelijk te maken.

Meer informatie

Oratie prof. dr. L. (Lidewijde) de Jong

• Titel: Over grenzen. De archeologie van de Oost-Mediterrane en West-Aziatische wereld
• Leeropdracht: Oost-Mediterrane en West-Aziatische Archeologie

• Faculteit: Letteren

Aanmelden s.v.p. uiterlijk een week van tevoren via het registratieformulier .

Livestream op 21 november 2025, zie: www.rug.nl/digitale-oratie