Jón Kalman Stefánsson: Het verdriet van de engelen (Anthos, 2012)

Samenvatting lezing Stefánsson

IJsland kent een eeuwenlange literaire traditie, die begint met de middeleeuwse sagaliteratuur en eindigt bij hedendaagse schrijvers als Sjón, Guðbergur Bergsson en Jón Kalman Stefánsson. Van laatstgenoemde auteur verscheen een bekroonde romantrilogie, die ook in het Nederlands vertaald is. Het tweede, poëtische deel in de reeks, Het verdriet van de engelen (Harmur englanna, 2009) staat in deze lezing centraal. De onherbergzame schoonheid van IJsland vormt de koude achtergrond van deze roman vol filosofische gedachten, waarin de kracht van woorden centraal staat. Je zou het boek wellicht kunnen kwalificeren als minimal music, in literaire vorm gegoten.

Feitelijk gebeurt er maar weinig: een naamloze, spraakzame jongen moet samen met een zwijgzame postbode in een afgelegen streek post bezorgen. Met subtiele variaties op het thema, weet de auteur echter een verhaal te creëren over een barre tocht door de sneeuw, waarin je als lezer compleet wordt meegesleurd. Het verdriet van de engelen staat vol lyrische, meanderende zinnen, waar Stefánssons achtergrond als dichter duidelijk in doorklinkt. Volgens Het Parooll is het taalgebruik in deze roman zó mooi, “dat je alle zinnen uit het hoofd wilt kennen”.      

In zijn lezing gaat Roald van Elswijk nader in op Jón Kalman Stefánssons taalgebruik en de kracht van woorden versus die van het zwijgen. Ook zal hij Het verdriet van de engelen plaatsen in een bredere context van IJslandse literatuur die de afgelopen jaren in het Nederlands vertaald is.