26-06-'08 | S. Reichmann

mw. S. Reichmann

Datum en tijd  

26 juni 2008 | 16:15 uur

Proefschrift

Bei Übernahme Korrektur? Aufnahme und Wandlung ägyptischer Tradition und das Alte Testament

Promotor

prof.dr. E.Noort

Egyptische oorsprong van twee bijbelteksten

Twee teksten uit het Oude Testament blijken bewust afwijkende vertalingen van Egyptische teksten, volgens promovenda Sirje Reichmann. Vanwege de afwijking is een verband tussen de teksten lange tijd verworpen. Volgens Reichmann kan een tekst echter nooit letterlijk vertaald worden, maar gaat het altijd om interpretaties.

Sirje Reichmann onderzocht voor haar proefschrift de beïnvloeding van bepaalde teksten uit het Oude Testament door Egyptische literatuur. Haar uitgangspunt is dat de Grote Zonnenhymne van Echnaton Psalm 104 beïnvloed heeft en dat de leer van Amenemope van invloed was op Spreuken 22,17-24,22.

Ter verduidelijking van de complexe processen die met een vertaling verbonden zijn, vergelijkt Reichmann eerst drie Oud oriëntaalse bilinguen en trilinguen met elkaar, om een frame voor het probleem ‘vertaling’ in de Oud oriëntaalse wereld te hebben. Het blijkt dat bij zo’n vertaling aanpassingen en opvallende veranderingen plaats kunnen vinden.

Vervolgens onderzoekt Reichmann of het bij de hierboven genoemde Hebreeuwse teksten om deelvertalingen van de Egyptische teksten gaat. De tekstvergelijking laat zien, dat er een grote overeenkomst van thema’s en motieven bestaat, maar dat de concrete woordelijke formuleringen van elkaar kunnen afwijken. Met deze afwijkingen wordt meestal een afwijzing van de literaire afhankelijkheid tussen de Oud oriëntaalse en bijbelse teksten beargumenteerd. Afwijkingen ontstaan volgens Reichmann echter bij het vertaalproces zelf en hoeven de these van een vertaling niet tegen te spreken. Volgens Reichmann is er bij de twee bijbelteksten sprake van een bewust variërende vertaling.

Sirje Reichmann (Duitsland, 1974) studeerde aan de Universiteit van Hamburg. Zij deed haar promotieonderzoek als Ubbo Emmiusbursaal bij de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap. /ES