‘Eerlijke’ compensatie bij onteigening van land

De toenemende verstedelijking heeft tot gevolg dat land en grondstoffen steeds schaarser worden, infrastructuur uitbreidt en onteigening om land vrij te maken voor ontwikkelingsprojecten in de komende jaren steeds meer zal voorkomen. Promovendus Nicholas Tagliarino voert onder supervisie van prof. Leon Verstappen een rechtsvergelijkende studie uit naar het onteigeningsrecht in 50 verschillende landen.

Onteigening van land is een juridisch machtsmiddel dat overheden in staat stelt om land van burgers over te nemen met als doel het publieke belang te dienen. Hierbij moet er altijd een juiste balans zijn tussen het belang van private landeigenaren enerzijds en het algemeen belang anderzijds. Het compenseren van burgers voor het verlies van land is daarbij een essentieel onderdeel.

Met name de UN Voluntary Guidelines on the Responsible Governance of Tenure (VGGTs) bevatten richtlijnen voor onteigening, compensatie en hervestiging. Echter, er is meer onderzoek nodig om te achterhalen of deze en andere relevante internationale richtlijnen ook daadwerkelijk wettelijk zijn vastgelegd en of zij in de praktijk worden geïmplementeerd door overheden en de private sector.

Om dit onderzoek te kunnen verrichten, heeft de Global Land Tool Network (GLTN) een tool gelanceerd voor onteigening, uitzetting en compensatie. Deze tool kan worden gebruikt om onteigenings-, uitzettings- en compensatiepraktijken in diverse landen en omstandigheden te meten, zowel in de stad als op het platteland.

Aanvullend zijn de Rijksuniversiteit Groningen (Leon Verstappen), True Price en de Food and Agriculture Organisation (FAO) met steun van het ministerie van Buitenlandse Zaken op dit moment een internationaal protocol aan het ontwikkelen voor eerlijke compensatie: ‘Protocol on fair compensation in cases of land tenure changes’, met focus op onteigening. Om dit protocol zo te ontwikkelen dat het effectief gebruikt kan worden in verschillende landen en omstandigheden, is meer empirisch onderzoek nodig teneinde de huidige problemen die verband houden met onteigening te identificeren.

GLTN heeft een subsidie verstrekt voor de uitvoering van een case study in Nigeria door Nicholas Tagliarino.

Dit bericht is geplaatst door de Faculteit Rechtsgeleerdheid.

• Lees meer nieuws van de Faculteit Rechtsgeleerdheid.