Promotie dhr. I. Puga-Gonzalez: Social organization through self-organization. Model and empirical data of macaques

Promotie: dhr. I. Puga-Gonzalez

Proefschrift: Social organization through self-organization. Model and empirical data of macaques

Promotor(s): prof.dr. C.K. Hemelrijk

Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen

Sociale organisatie primaten minder complex dan het lijkt

In groepen primaten lijkt het erop dat individuen diensten uitwisselen: de ruil van vlooigedrag voor steun in gevechten, verdraagzaamheid, voedsel, seks enz. Deze intelligent lijkende gedragingen vereisen een bepaalde complexe intelligentie van de dieren die bij de meeste soorten echter niet aanwezig is. Maar, hoe ontstaat dit sociale gedrag dan wel? Ivan Puga-Gonzalez achterhaalde met computermodellen dat simpele factoren als nabijheid veel patronen in de sociale interactie van primaten lijkt te kunnen verklaren.

Individuen lijken na gevechten met voormalige opponenten te verzoenen of te troosten, en dan vooral met ‘vrienden’. Van deze gedragingen wordt normaliter aangenomen dat ze hogere intelligentie vereisen, namelijk dat individuen gegeven en ontvangen handelingen bijhouden, de waarde van relaties kunnen bijhouden en de emotionele status van anderen herkennen. Echter, het is ook bekend dat de cognitieve capaciteiten van primaten, meer specifiek die van niet-mensapen, beperkt is: zij begrijpen gedachten, overtuigingen en verlangens van soortgenoten niet, ze zijn niet in staat toekomstplannen te maken noch zich gebeurtenissen uit het verleden te herinneren, noch oorzakelijk noch analoog te redeneren. Dus als complexe intelligentie deze intelligent lijkende gedragingen niet kan verklaren, wat dan wel? De doelstelling van het onderzoek van Puga-Gonzalez was het zoeken naar alternatieve mechanismen die deze vraag kunnen beantwoorden. Hij heeft een op het individu gebaseerd model van groeperen en agressie uitgebreid met vlooigedrag. In dit nieuwe model groeperen individuen zich: wanneer ze dichtbij elkaar zijn, vechten ze als ze goede winkansen hebben; anders kunnen ze vlooien, vooral wanneer ze angstig zijn. Deze eenvoudige cognitieve regels in combinatie met de ruimtelijke locatie van individuen in de groep bleken voldoende om de meest voorkomende sociale gedragingen (bijvoorbeeld het uitwisselen van vlooigedrag voor steun en verzoening) van primaatgemeenschappen, vooral die van makaken, te beschrijven. ‘Hopelijk inspireren deze bevindingen empirici om de mechanismen te onderzoeken die naar voren worden gebracht door het model’, zegt Puga-Gonzalez.

Eerder verschenen over dit onderzoek de volgende persberichten: Sociale intelligentie apen wordt overschat (4 januari 2010) en Coalities tussen apen wellicht niet op basis van koele berekening (31 mei 2012)

Ivan Puga-Gonzalez deed zijn promotieonderzoek bij de onderzoeksgroep Behavioral Ecology and Self-Organization (BESO), dat deel uitmaakt van het Centre for Ecological and Evolutionary Studies (CEES) van de RUG.