Intravenous drug dose optimization and drug effect monitoring in anaesthesia
Promotie: | Dhr. M.M. (Marko) Sahinovic |
Wanneer: | 31 mei 2017 |
Aanvang: | 12:45 |
Promotors: | prof. dr. A.R. (Tony) Absalom, prof. dr. M.M.R.F. (Michel) Struys |
Copromotor: | D.J. (Douglas) Eleveld |
Waar: | Academiegebouw RUG |
Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |
Hersentumor beïnvloedt manier waarop lichaam verdovingsmiddel verwerkt
Het is een indruk die anesthesiologen breed delen; patiënten met hersentumoren in de frontale hersenkwab (de voorkant van de hersenen) lijken gevoeliger te zijn voor de hypnotische effecten van het veelgebruikte verdovingsmiddel propofol. UMCG-anesthesioloog Marko Sahinovic onderzocht of deze indruk door onderzoek gestaafd kan worden. Dat blijkt niet het geval te zijn, al hebben patiënten met een hersentumor wel een hogere ‘metabole klaring’ – hun lichaam ruimt medicatie sneller op uit het bloed. Om dezelfde concentraties te handhaven moet de continue toediening van propofol volgens Sahinovic hoger liggen.
Anesthesiologen zijn, onder andere, specialisten op het gebied van verdovingsmiddelen. Zij maken een onderscheid tussen farmacokinetiek (de manier waarop het lichaam medicatie verwerkt) en farmacodynamiek (de invloed van medicatie op het lichaam). Sahinovic concludeert op basis van onderzoek dat hersentumoren wel invloed hebben op de farmacokinetiek van propofol, maar niet op de farmacodynamiek van het middel. Met andere woorden: het verdovingsmiddel propofol wordt anders verwerkt, maar heeft hetzelfde resultaat.
In het tweede deel van zijn proefschrift beoordeelde de promovendus de effectiviteit van verschillende monitors om hypnose en analgesie (pijnstilling) in kaart te brengen als hulpmiddel voor de optimale medicatiedosering. Uiteindelijk concludeert hij dat de huidige generatie monitors een hele belangrijke bijdrage leveren om de slaapmedicatie en pijnstillers optimaal te doseren maar dat er nog veel werk te verrichten valt om ze nog beter te laten werken.
Anesthesiologen krijgen bij het afronden van hun opleiding in het UMCG een buste met daarop de tekst ‘Hou de patiënt veilig’. Sahinovic legt in zijn proefschrift uit dat de kans statistisch gezien inderdaad zeer klein is dat een patiënt iets van een operatie zal meekrijgen, maar dat het niet helemaal uit te sluiten is. Dat is omdat nog onbekend is hoe bewustzijnsprocessen op moleculair en cellulair niveau bij elkaar komen en op macroniveau ‘het bewustzijn’ vormen. In het slot van zijn proefschrift schetst Sahinovic nieuwe ontwikkelingen die kunnen helpen om wijd toepasbaar en betrouwbare medicatiemodellen te ontwikkelen – niet alleen voor propofol maar ook voor andere verdovingsmedicatie.
Marko Sahinovic (1980) studeerde psychologie (BSc) en geneeskunde (BSc en MSc) aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij verrichte zijn promotieonderzoek binnen de afdeling Anesthesiologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen, waar hij werkt als anesthesioloog. Het onderzoek valt binnen het raamwerk van het UMCG-onderzoeksprogramma CAPE: Critical care, Anesthesiology, Peri-operative and Emergency medicine.