On protein quality control, myofibrillar myopathies, and neurodegeneration
| Promotie: | Mw. M. (Melanie) Meister-Broekema |
| Wanneer: | 09 mei 2017 |
| Aanvang: | 11:00 |
| Promotor: | prof. dr. H.H. (Harm H) Kampinga |
| Copromotor: | dr. S. Carra |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |
Regulering ingenieus hersencelmechanisme essentieel voor gezond ouder worden
Een goede afstemming van het Protein Quality Control netwerk, een speciaal netwerk in onze hersenen dat controleert of eiwitten correct gevouwen zijn en dat verkeerd gevouwen eiwitten kan afbreken en recyclen, speelt een essentiële rol in het proces van gezond ouder worden. Dat is de voornaamste conclusie van het onderzoek van Melanie Meister-Broekema naar verschillende schakels in het PQC-netwerk. Dit fundamentele onderzoek kan bijdragen aan het menselijke streven om gezond oud te worden.
Eiwitten zijn de bouwstenen van onze cellen. Om goed te kunnen functioneren, is het noodzakelijk dat zij in bepaalde driedimensionale vormen ‘gevouwen’ worden. Het PQC-netwerk ziet erop toe dat dit vouwen goed gebeurt en dat foutjes opgemerkt worden. In dit ingenieuze proces spelen ‘chaperones’, een speciale groep eiwitten, een sleutelrol. Meister-Broekema bestudeerde twee van deze toezichthouders in meer detail: de eiwitten DNAJB6 en BAG3.
Uit eerder onderzoek was al bekend dat het eiwit DNAJB6 bijzonder geschikt is om hersencellen (neuronen) te beschermen tegen de klontering die de ziekte van Huntington veroorzaakt. Meister-Broekema concludeert nu dat het eiwit dat verrassend genoeg zelfs doet wanneer het zich bevindt in een ander type hersencel (astrocyt) dan de neuronen.
Net zoals in de ziektes van Alzheimer, Parkinson of Huntington, leiden genetische mutaties in DNAJB6 of BAG3 zelf ook tot ziekten waarin eiwitten samenklonteren, in deze gevallen meestal hart- en spierziekten. Zelfs een minieme genetische mutatie in BAG3 (BAG-P209L) blijkt al catastrofale gevolgen te hebben: een ernstige, erfelijke spierziekte die al op jonge leeftijd optreedt. Samenvattend laat het onderzoek zien hoe belangrijk een robuust, goed gereguleerd en functionerend chaperone-netwerk is voor het onderhoud van cellen en weefsels.
Melanie Meister-Broekema (1985) studeerde psychologie (BSc) en Clinical and Molecular Neurosciences (MSc) aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zij verrichtte haar promotieonderzoek binnen onderzoeksinstituten BCN-BRAIN en GUIDE van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Het onderzoek werd gefinancierd door het Prinses Beatrix Fonds. Meister-Broekema werkt nu als ‘scientific writer’ voor PAREXEL International.