Assessment of dyslexia in the Urdu language

De vroege ontwikkeling van geletterdheid in Urdu-sprekende kinderen

Urdu wordt wereldwijd door meer dan 500 miljoen mensen gesproken maar de taal is weinig onderzocht. Sana Haidry heeft de vroege typische en atypische ontwikkeling van geletterdheid in Urdu-sprekende kinderen onderzocht. In een eerste studie wordt een reeks tests ontwikkeld en gevalideerd om de leesvaardigheid en andere aan lezen gerelateerde vaardigheden te evalueren, culminerend in een diagnostische testbatterij voor dyslexie voor Urdu. Teneinde de aard van een normale en een verstoorde leesontwikkeling beter te doorgronden wordt in twee deelstudies het ‘dual-route model of reading’ (DRM) toegepast.

In de eerste substudie gaat Haidry nader in op de orthografie van Urdu. Ze onderzocht de effecten van de aan- en afwezigheid van de kenmerkende diakritische tekens (korte klinkertekens) op de herkenbaarheid en betekenis van woorden waarbij ze de nauwkeurigheid en snelheid toetste tijdens het oplezen van (a) woorden met en zonder diakritische tekens en (b) woorden en pseudowoorden. Het bleek dat zowel de goede als de zwakke lezers visuele woordherkenning verkozen boven letter-klankkoppelingen. 

In haar laatste studie besteedt Haidry aandacht aan het zogenaamde letterpositie-effect dat optreedt als gevolg van het feit dat in Urdu veel letters van vorm veranderen afhankelijk van de plaats die ze in een woord innemen. Beide groepen, maar vooral de zwakke lezers, lazen woorden waarin de letters van vorm veranderden beter dan cognaten waarin de letters niet van vorm veranderden na verplaatsing. Met deze op de DRM gebaseerde testbatterij zijn we in staat diagnostische profielen van leesvaardigheid van goede en zwakke lezers op te stellen.

Sana Haidry verrichtte haar onderzoek aan de Faculteit der Letteren.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/ceb1dd90-693b-4b25-9460-34a204320723