No pain no gain
| Promotie: | Dhr. M. (Marten) Harbers |
| Wanneer: | 20 juni 2016 |
| Aanvang: | 12:45 |
| Promotor: | prof. dr. J.A. (Johan) den Boer |
| Copromotors: | dr. W. Timmerman, dr. R. Kortekaas |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |
Zenuwpijn nabootsen met pepercrème
Door het insmeren van de huid met capsaïcine-crème (capsaïcine is de werkzame stof in rode chilipepers en pepperspray) en het toedienen van warmte kunnen enkele symptomen van zenuwpijn zoals allodynia (pijn door lichte aanraking) goed nagebootst worden. Marten Harbers ontwikkelde en testte dit ‘Heat Capsaicin Warmth’ (HCW)-model. Ook stelt hij vast dat een bepaald soort pijntesten voor het meten van acute pijn, Kwantitatieve Sensorische Testen, een hoge test-hertest-betrouwbaarheid hebben voor de toepassing in onderzoek naar nieuwe pijnstillers.
Volgens schattingen heeft één op de drie mensen een periode in zijn of haar leven met chronische pijn. Dat hoge aantal laat zien hoe belangrijk de ontwikkeling van effectieve pijnbehandelingen is. Maar het ontwikkelen van nieuwe pijnbehandelingen is om twee redenen gecompliceerd. Ten eerste is er geen overeenstemming over het type pijntesten dat het beste gebruikt kan worden om de effectiviteit van nieuwe medicijnen te testen. Ten tweede zijn de symptomen bij patiënten met chronische pijn zeer uiteenlopend en is het nabootsen van neuropatische pijn in gezonde mensen niet gemakkelijk. Harbers concentreerde zich in zijn promotieonderzoek op beide aspecten.
De promovendus onderzocht de betrouwbaarheid van Kwantitatieve Sensorische Testen (KST) door de resultaten op verschillende testdagen met elkaar te vergelijken en door te kijken naar het effect van een bekende pijnstiller (remifentanil) op de uitkomsten van de pijntesten. Het onderzoek werd uitgevoerd met meer dan 250 gezonde vrijwilligers en 200 patiënten met chronische pijnklachten. Harbers concludeert dat de pijngrens voor hitte, die voor druk en de ‘cold pressor’ test (het onderdompelen van de hand in ijswater) de meest betrouwbare maten zijn om de effectiviteit van pijnstillers voor acute pijn te testen. Het onderzoek liet verder zien dat sommige patiënten met chronische pijn verrassend genoeg ook aan de niet-pijnlijke zijde van het lichaam een verstoorde sensorische verwerking hebben van pijnprikkels.
Om nieuwe geneesmiddelen voor zenuwpijn te testen in een groep gezonde mensen ontwikkelde Harbers het Heath Capsaicin Warmth-model. Het gebruik van een pepercrème op basis van capsaïscine geeft een continue brandend gevoel, en zorgt ervoor dat de huid gedurende korte tijd overgevoelig wordt voor prikkels zoals lichte aanraking en prikjes. Deze bevindingen helpen bij het ontwikkelen en testen van nieuwe behandelingen voor patiënten met chronische pijnklachten.
Marten Harbers (1979) studeerde psychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij verrichtte zijn promotieonderzoek bij de afdeling Psychiatrie, en binnen onderzoeksinstituut BCN-BRAIN van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Het onderzoek werd gefinancierd door Top Institute Pharma, PRA Health Sciences, Merck, het UMCG en de RUG. Harbers werkt nu als projectmanager van pijn en CNS studies bij PRA Health Sciences in Groningen.