Rituelen maken de ruimte

Op donderdag 21 april verdedigt Lea Schulte-Droesch aan de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap haar proefschrift Making Place through Ritual: Land, Environment and Region among the Santal of Central India, om de doctorsgraad in de Religiestudies (Antropologie van Religie) te verkrijgen. Haar PhD-thesis gaat over de wijze waarop de Indiase Santalgemeenschap door middel van rituelen betekenis geeft aan plekken.

Santalrituelen

In de sociale wetenschappen wordt gesteld dat ruimte wordt geconstrueerd en gevormd door menselijk handelen. Dat houdt in dat verschillende volkeren uiteenlopende betekenissen toekennen aan plekken zoals een bos, bergen of steden. Lea Schulte-Droesch focust in haar PhD-thesis op de cultuurspecifieke noties van plekken bij de Santal, een van de grootste tribale gemeenschappen van Centraal-India. Zij deed daartoe 14 maanden veldonderzoek in de deelstaat Jharkhand. Lea koos ervoor om de rituelen van de Santal als een lens te gebruiken om te kijken naar de associaties en betekenissen die de Santalgemeenschap aan haar land, omgeving en regio toekent.

Holistisch

Lea Schulte-Droesch: “Een ritueel kun je beschouwen als een context waarin culturele betekenissen worden gecommuniceerd. Bovendien worden tijdens rituelen ook weer nieuwe betekenissen gevormd. Mijn stelling is dat het ‘uitvoeren’ van deze associaties door middel van rituelen net zo goed nieuwe betekenissen creëert als dat het ze uitdrukt.” Lea legt uit waarom ze ervoor koos haar PhD-onderzoek bij de Santalgemeenschap te doen: “Tijdens een stage in 2005 voor een kleine NGO raakte ik gefascineerd door de relatie van de Santal met hun omgeving, en van hun grote afhankelijkheid van die omgeving. De Santalrituelen die in mijn proefschrift voorkomen, laten allerlei facetten van ruimte, van plekken zien: plekken die staan voor de activiteiten van de voorouders, plekken waar goden huizen, gevaarlijke en ‘onbeschaafde’ plekken zoals het bos, plekken die symbolisch zijn geworden voor de Santalidentiteit… Mijn conclusie is dat we plekken, omdat ze zo veel verschillende betekenissen bevatten, als holistisch kunnen beschouwen. En dat de studie van plekken als methodologie heel veel inzicht kan geven bij de bestudering van sociale fenomenen.”

Bergrituelen

“Een voorbeeld hiervan zijn de bergrituelen van de Santal, die elk jaar in juli plaatsvinden, aan het begin van het regenseizoen. Tijdens dit ritueel worden door verschillende dorpen geiten geofferd aan de berggod. Het ritueel laat zien dat de bergen en het bos sterk geassocieerd worden met regen. De berg wordt gezien als de plek waar de god woont en deze wordt daarom tijdens het ritueel gemarkeerd met een vlag (zie foto boekomslag). De verschillende goden in het gebied worden beschouwd als jongere of oudere broers of familieleden. Dit laat zien dat de leefomgeving op een zelfde manier gestructureerd wordt als de samenleving zelf.”

Promotie

Lea volgde haar Master in Sociale en Culturele Antropologie, met een specialisatie in de Antropologie van Religie, in Heidelberg en Berlijn. “Voor mijn PhD-onderzoek was de RUG heel interessant voor mij, omdat religie hier als een cultureel fenomeen wordt bestudeerd en omdat Peter Berger, mijn co-promotor, expert is op het gebied van Centraal-Indiase tribale gemeenschappen.” Op 21 april zal Lea Schulte-Droesch haar dissertatie verdedigen in het bijzijn van haar promotor prof. dr. Kocku von Stuckrad, hoogleraar Religiewetenschap aan de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap van de RUG.

• Wanneer:       Donderdag 21 april 2016
• Aanvang:       14:30
• Waar:            Academiegebouw