Skip to ContentSkip to Navigation
Over ons FEB Research / FEB FEB Research News News / FEB

Column prof. Laura Spierdijk: Boek "Waartoe is de universiteit op aarde?" verplichte kost

10 september 2014

De bundel Waartoe is de universiteit op aarde? stemt somber, stelt FEB professor Laura Spierdijk. Universiteiten die zijn verworden tot diplomafabrieken waar wetenschappers vooral gericht zijn op publicaties in toptijdschriften en binnenhalen van onderzoeksgeld en waar onderwijs als een tijdrovende bijzaak wordt gezien. Is er hoop? En wat betekent het voor de economie en bedrijfskunde studies?


Auteur: Laura Spierdijk

Behoefte aan een leestip? Dan raad ik het volgende boek aan: Waartoe is de universiteit op aarde?, samengesteld door Ad Verbrugge en Jelle van Baardewijk.

Eigenlijk zou dit boek zou verplichte kost moeten zijn voor alle universitaire docenten, hoogleraren en bestuurders! Ik hoop vooral dat deze bundel door zowel het universiteits- als faculteitsbestuur gelezen zal worden.

Waarom stemt dit boek somber?

De bundel bevat bijdragen van een groot aantal auteurs, waaronder studenten, docenten en hoogleraren. Bekende namen zijn o.a. Ad Verbrugge (Beter Onderwijs Nederland) en Karl Dittrich (VSNU). Vanuit verschillende perspectieven laten de auteurs zien dat de huidige rol van de Nederlandse universiteiten behoorlijk afwijkt van wat hun rol zou moeten zijn. Het boek bevestigt wat velen al lang vermoedden en dat stemt somber.

Waarom zouden alle betrokkenen dit boek moeten lezen?

Voor iedereen die betrokken is bij de universiteit is het uitermate belangrijk om eens na te denken over de rol van de universiteit.

Is de universiteit een top-down bestuurde diplomafabriek met nauwelijks aandacht voor academische vaardigheden, waar docenten en hoogleraren vooral gericht zijn op het publiceren in toptijdschriften en het binnenhalen van onderzoeksgeld en waar onderwijs als een tijdrovende bijzaak wordt gezien?

Natuurlijk zien we de universiteit liever anders. Een kleine bloemlezing uit het boek, waarin de ideale universiteit wordt voorgesteld als:

·         een “kennismeent” (Willem Halffman);

·         een instituut dat naast beroepsopleiding en wetenschappelijk vorming ook aandacht heeft voor algemene vorming (diverse auteurs);

·         een “coöperatie” van docenten, hoogleraren bestuurders ondersteunend personeel, met wederzijds respect voor de onderlinge diversiteit aan taken en talenten (Govert Buijs);

·         een vrijplaats voor “creatieve scepsis” (Kees Schuyt), academische vorming en kennisontwikkeling (Ad Verbrugge);

De bijdragen in de bundel maken op verschillende manieren duidelijk dat de huidige universiteit ver afstaat van bovengenoemde idealen.

Is er nog hoop?

De auteurs zijn het onderling niet altijd eens over het soort actie dat moet worden ondernomen om de universiteit te “redden”, maar een aantal aspecten komt in diverse bijdragen aan de orde. Een kleine bloemlezing:

1.   Laat het geven van goed onderwijs de core business zijn van alle docenten en hoogleraren. Onderwijs is geen bijzaak, laat staan iets voor “academische losers” (Govert Buijs).

2.   Laat opgelegde slagings- en rendementscijfers niet langer de dienst uit maken, maar geef docenten en hoogleraren hun professionele autonomie terug. Sta dus toe dat ze hun eigen professionele kwaliteitsnormen hanteren.

3.   Herstel de verbinding tussen de universiteit en andere onderwijsinstellingen. Laat de universiteit bijvoorbeeld meer aandacht besteden aan het opleiden van goede docenten voor het voortgezet onderwijs.

4.   Bied meer aandacht aan academische vorming in de universitaire onderwijsprogramma’s. Opvallend is dat dit punt ook in de bijdragen van studenten naar voren komt.

5.   Schaf het top-down bestuursmodel voor de universiteit af. Een alternatief is het eerder genoemde coöperatiemodel.

Tot slot: Wat zegt het boek over economie en bedrijfskunde?

Enkele bijdragen in de bundel gaan in op de specifieke rol van de universiteit als het gaat om studies op het gebied van economie- en bedrijfskunde. Jelle van Baardewijk houdt een pleidooi voor een academische studie bedrijfskunde (met de prikkelende titel “’s Lands grootste studie: Big Business, weinig Bildung”). Ook research-driven education komt aan de orde. Moet het onderwijs afgestemd worden op het onderzoek of juist omgekeerd? Ad Verbrugge is van mening dat bij o.a. de economische wetenschappen en bedrijfskunde het onderzoek meer zou moeten worden afgestemd op de feitelijke kennis- en beroepspraktijk in plaats van op de stokpaardjes van onderzoekers. Ook de bijdrage van docent Rein Nobel, verbonden aan de econometrieopleiding van de VU, is zeer de moeite waard. Alleen al zijn beschrijving van de fictieve studie bedrijfstheologie is ontluisterend (de opleiding vereist geen diepgaande bijbelstudie en is goed te doen voor iemand die van mensen houdt...).

Kortom, de bundel biedt veel stof tot nadenken en is zeer aanbevelenswaardig.

URL FEB
AACSB EQUIS logos
Laatst gewijzigd:29 februari 2024 10:02

Meer nieuws