Skip to ContentSkip to Navigation
Over ons Actueel Nieuws Nieuwsberichten

Uncommon gender. Eyes and brains, native and second language learners & grammatical gender

06 december 2012

Promotie: mw. H. Loerts, 11.00 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Uncommon gender. Eyes and brains, native and second language learners & grammatical gender

Promotor(s): prof. M.S. Schmid

Faculteit: Letteren

Nederlandse grammaticale geslachtensysteem heeft functie bij taalverwerking

Het Nederlandse geslachtensysteem, waarbij woorden worden opgedeeld in de- en het-woorden, is extreem moeilijk om te leren. Dit heeft te maken met de scheve verdeling van de- en het-woorden (75% - 25%), de onduidelijke toewijzing van de naamwoorden aan deze twee categorieën (‘de kluis’, ‘het huis’) en de onduidelijke grammaticale regels van het systeem (men zegt bijvoorbeeld ‘het mooie paard’, maar ‘een mooi paard’). Gebruikt men geslacht tijdens het luisteren naar taal? En kunnen tweede taalleerders, die na hun puberteit Nederlands hebben geleerd, een dergelijk abstract systeem nog onder de knie krijgen? Hanneke Loerts deed er haar promotieonderzoek naar.

Uit de onderzoeken in Loerts’ proefschrift blijkt dat het abstracte Nederlandse geslachtensysteem wel degelijk nut heeft tijdens taalverwerking: moedertaalsprekers gebruiken het lidwoord ‘de’ om te voorspellen wat het volgende woord zal zijn. Het lidwoord ‘het’ kan echter niet voorspellend gebruikt worden, waarschijnlijk omdat alle woorden voorafgegaan kunnen worden door ‘het’ wanneer zij als verkleinwoord worden gebruikt (zoals in ‘het autootje’). Ondanks deze asymmetrie reageerden moedertaalsprekers wel even sterk op fouten van de- en het-woorden (zoals ‘*het tuin’ en ‘*de huis’). De asymmetrie had echter wel weer gevolgen voor de reacties van late tweede taalleerders: na langdurige blootstelling aan het Nederlands konden zij fouten van de-woorden herkennen en repareren, maar fouten van het-woorden (zoals ‘*de brood’) werden niet als fout herkend. Ook konden de late leerders geslachtsmarkering niet gebruiken om woorden te voorspellen. Het leren van een asymmetrisch en abstract systeem lijkt alleen mogelijk na jarenlange ervaring. En zelfs dan blijft het ongewone geslacht, de het-woorden, een immens struikelblok.

Hanneke Loerts (Leeuwarden, 1983) studeerde Applied Linguistics aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ze verrichtte haar onderzoek bij Toegepaste Taalwetenschappen aan de Faculteit der Letteren, het NeuroImaging Center en de School for Behavioral and Cognitive Neurosciences van de RUG.

Laatst gewijzigd:13 maart 2020 01:01
View this page in: English

Meer nieuws

  • 25 maart 2024

    Dyslexie: een 'onderschatte' stoornis

    Liset Rouweler is onderzoeker bij het Dyslexiecentrum Groningen. Volgens haar hebben zo'n 1000 tot 1500 studenten aan de RUG dyslexie, desondanks weten velen niet waar ze terechtkunnen. Rouweler en haar team proberen deze groep een handje te helpen...

  • 18 maart 2024

    VentureLab North helpt onderzoekers op weg naar succesvolle startups

    Het is menig onderzoeker al overkomen. Tijdens het werken vraag je je opeens af: zou dit niet ontzettend nuttig zijn voor de mensen buiten mijn onderzoeksveld? Er zijn allerlei manieren om onderzoeksinzichten te verspreiden. Denk bijvoorbeeld aan...

  • 04 maart 2024

    Een plantaardige sensor

    In Makers van de RUG belichten we elke twee weken een onderzoeker die iets concreets heeft ontwikkeld: van zelfgemaakte meetapparatuur voor wetenschappelijk onderzoek tot kleine of grote producten die ons dagelijks leven kunnen veranderen. Zo...