Skip to ContentSkip to Navigation
Over ons Actueel Nieuws Nieuwsberichten

Origin of asymmetry. Mutual intelligibility of spoken Danish and Swedish

14 november 2011

Promotie: mw. A. Schüppert, 16.15 uur, Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Origin of asymmetry. Mutual intelligibility of spoken Danish and Swedish

Promotor(s): prof.dr. J. Nerbonne

Faculteit: Letteren

Waarom Denen beter Zweeds verstaan dan andersom

In Noord-Europa wordt vaak tussen sprekers van verschillende talen gecommuniceerd terwijl elk zijn eigen taal gebruikt. Dat betekent dat Denen Deens kunnen spreken met Zweden, die dan in het Zweeds antwoorden. Denen verstaan gesproken Zweeds echter beter dan Zweden gesproken Deens verstaan. Anja Schüppert onderzocht hoe goed mensen in buurlanden elkaar kunnen verstaan en welke factoren invloed op de verstaanbaarheid hebben. Ze concludeert dat Denen tijdens het luisteren onbewust een beroep doen op letters die in hun taal nog wel worden geschreven, maar niet meer worden uitgesproken, terwijl de Zweden deze nog wel uitspreken.

Uit Schüpperts onderzoek blijkt verder dat onderlinge verstaanbaarheid bij kleuters (nog) niet asymmetrisch is, terwijl ze de asymmetrische verstaanbaarheid voor volwassenen kon bevestigen. Deze uitkomst past goed bij het resultaat van een ander experiment van Schüppert, dat aantoont dat volwassen Denen onbewust hun kennis van de Deense spelling gebruiken als ze naar gesproken Zweeds luisteren. De Deense spelling is conservatiever dan de Zweedse en heeft letters bewaard die niet meer uitgesproken worden. Deze letters worden in de corresponderende Zweedse woorden echter vaak wel uitgesproken. Metingen van hersenactiviteit bevestigen dat hersengebieden die normaliter geactiveerd worden als proefpersonen (voor-)lezen ook geactiveerd worden als Deense luisteraars naar gesproken Zweeds luisteren. Schüpperts resultaten benadrukken het sterke verband tussen geletterdheid en verstaanbaarheid van gesproken taal, en bevestigen dat geletterdheid een belangrijke rol speelt zowel bij het begrijpen van geschreven teksten als voor mondelinge communicatie.

Anja Schüppert (Duitsland, 1976) studeerde Scandinavische talen aan de Humboldt Universität Berlin. Ze verrichtte haar promotieonderzoek bij het Center for Language and Cognition Groningen van de Faculteit der Letteren. Schüppert werkt nu als postdoc aan de RUG voor verder onderzoek naar de onderlinge verstaanbaarheid van Europese talen.

Laatst gewijzigd:13 maart 2020 01:10
View this page in: English

Meer nieuws

  • 25 maart 2024

    Dyslexie: een 'onderschatte' stoornis

    Liset Rouweler is onderzoeker bij het Dyslexiecentrum Groningen. Volgens haar hebben zo'n 1000 tot 1500 studenten aan de RUG dyslexie, desondanks weten velen niet waar ze terechtkunnen. Rouweler en haar team proberen deze groep een handje te helpen...

  • 18 maart 2024

    VentureLab North helpt onderzoekers op weg naar succesvolle startups

    Het is menig onderzoeker al overkomen. Tijdens het werken vraag je je opeens af: zou dit niet ontzettend nuttig zijn voor de mensen buiten mijn onderzoeksveld? Er zijn allerlei manieren om onderzoeksinzichten te verspreiden. Denk bijvoorbeeld aan...

  • 04 maart 2024

    Een plantaardige sensor

    In Makers van de RUG belichten we elke twee weken een onderzoeker die iets concreets heeft ontwikkeld: van zelfgemaakte meetapparatuur voor wetenschappelijk onderzoek tot kleine of grote producten die ons dagelijks leven kunnen veranderen. Zo...