Acoustic sensing of the bacterium-substratum interface

Promotie: dhr. A.L.J. Olsson, 14.30 uur, Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Acoustic sensing of the bacterium-substratum interface

Promotor(s): prof.dr.ir. H.J. Busscher, prof.dr. H.C. van der Mei

Faculteit: Medische Wetenschappen

Bacteriën begrijpen door naar ze te luisteren

De kracht van de binding tussen bacteriën en het oppervlak waarop ze groeien, kan worden bestudeerd met behulp van de Quartz Crystal Microbalans-techniek (QCM), een onderzoekstechniek waarmee resonantiefrequenties in kaart worden gebracht. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Adam Olsson. Oftewel: de groei van bacteriën valt beter te begrijpen door ernaar te luisteren.

Op vrijwel alle natuurlijke of door de mens gemaakte oppervlakken vindt microbiële hechting plaats. Er ontstaat dan een biofilm, vergelijkbaar met roest en tandplaque, die onder meer infecties kan veroorzaken en het implantaat kan beschadigen. Wetenschappers krijgen steeds meer inzicht in het proces van microbiële hechting. De details van de interacties in het grensvlak tussen microben en oppervlakken worden echter nog slecht begrepen. Op dit moment bestaan er geen methoden om de mechanica van biogrensvlakken te bestuderen zonder de bacteriën te beschadigen.

Olsson onderzocht daarom de mogelijkheden om met een Quartz Crystal Microbalans nader inzicht te krijgen in het proces van biofilmvorming. Met deze akoestische techniek kan de interactie tussen bacteriën en oppervlakken op een niet-invasieve en niet-destructieve manier in kaart worden gebracht, zo stelt hij vast. Deze techniek biedt dan ook nieuwe mogelijkheden in het onderzoek naar biofilmvorming. Olsson zette de onderzoekstechniek ook zelf in. Hij ontdekte dat de kracht van de binding afhankelijk is van omgevingsfactoren en het oppervlak van de bacterie, maar ook van de eigenschappen van het materiaal waarop de bacterie groeit.

Adam Olsson (Zweden, 1981) studeerde moleculaire biologie te Gotenburg. Hij verrichtte zijn promotieonderzoek aan de afdeling Biomedical Engineering van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) en binnen het W.J. Kolff Instituut. Olsson is inmiddels onderzoeker aan de McGill University in Montreal (Canada).