Op de grens van land en water. Dynamiek van landschap en samenleving in Frisia gedurende de Romeinse tijd en de volksverhuizingstijd

Promotie: dhr. D.A. Gerrets, 16.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Op de grens van land en water. Dynamiek van landschap en samenleving in Frisia gedurende de Romeinse tijd en de volksverhuizingstijd

Promotor(s): prof.dr. H.R. Reinders

Faculteit: Letteren

‘Frisia’ complexe Keltisch-Germaanse samenleving

De regio ‘Frisia’ onderscheidde zich in de Romeinse tijd weinig van andere Keltisch-Germaanse samenlevingen in Noordwest-Europa. Dat blijkt uit onderzoek van promovendus Danny Gerrets. Bovendien stelt Gerrets dat de Friezen uit de Romeinse tijd niet de Friezen zijn die genoemd worden in de Vroege Middeleeuwen.

Gerrets’ onderzoek ving aan met de vraag naar de wortels van het Friese koninkrijk in de Vroege Middeleeuwen. Tijdens het onderzoek kwam deze vraag steeds verder terug in de tijd te liggen. Het gangbare beeld is dat het Noord-Nederlandse kustgebied in de ijzertijd en Romeinse tijd aan de rand van het continent ligt. De grote ontwikkelingen spelen zich in die periode zuidelijker af in Zuid- en Midden-Europa. Door archeologische en (rechts)historische bronnen naast elkaar te leggen, blijkt dit beeld te moeten worden genuanceerd. Bij nadere beschouwing blijkt ‘Frisia’ in die periode een complexe samenleving die zich in weinig onderscheidt van andere Keltisch-Germaanse samenlevingen in Noordwest-Europa.

In dit licht beschouwd komen in Gerrets’ onderzoek tal van andere vragen aan de orde. Hoe zag het leven eruit in het sterk veranderende landschap in onze kuststreken? In hoeverre beantwoordt dit leven aan ons beeld van onze voortdurende ‘strijd tegen het water’? Hoe was de relatie tussen Friezen en Romeinen? En waren de historisch overgeleverde Friezen gezien etnisch wel dezelfde mensen als de Friezen van de Vroege Middeleeuwen? Zo nee, wat was dan de maatschappelijke achtergrond van de nieuwkomers? Gerrets besteedt daarnaast veel aandacht aan het decor waarin dit zich allemaal afspeelde: de dynamiek van het kustlandschap.

Danny Gerrets (Rotterdam, 1954) studeerde prehistorie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij verrichtte zijn onderzoek bij het Groninger Instituut voor Archeologie (GIA) aan de Faculteit der Letteren. Gerrets werkt voor het commercieel archeologisch onderzoeksbedrijf ‘ADC ArcheoProjecten’ te Amersfoort als senior archeoloog. Het proefschrift verschijnt als deel 13 in de reeks Groningen Archaeological Studies van de Groningse Universiteitsbibliotheek en uitgeverij Barkhuis.